KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı, bireylerin ve işletmelerin Ar-Ge projelerini hayata geçirebilmek için başvuruda bulunabilecekleri ulusal destek programlarındandır. Program kapsamında, hem KOBİ statüsündeki işletmeler hem de henüz şirketleşme süreçlerini tamamlamamış fakat Ar-Ge fikrine sahip kişiler desteklenir. Bu yıl içerisinde mevzuatta yapılan değişiklikler ile program; başlangıç sermayesi ve kira desteği kalemleri sayesinde proje yürütürken şirketleşmeye çalışan girişimcilerin mali risklerini minimize etmeleri için iyi bir fırsat oluşturmaktadır.

KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı ve Yenilik Sınıfları

KOSGEB, program kapsamında; bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip girişimcilerin; yeni ürün, süreç, bilgi ve/veya hizmet üretilmesi konularında yürütülen projelerin desteklenmesini amaçlamaktadır. Kurum, yenilik sınıflarının belirlenmesinde, tıpkı TÜBİTAK programlarındaki gibi Oslo ve Frascati kılavuzlarını esas alır. En basit haliyle yenilik(inovasyon); sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek, yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri olarak ifade edilebilir.

Ar-Ge projeleri kapsamında yenilik; ürün yeniliği ve süreç yeniliği olmak üzere iki alt başlıkta değerlendirilebilir. Ürün yeniliği, fonksiyonel ve teknik özellikler açısından muadillerine göre önemli farklar içeren ürünler elde etmek adına yapılacak Ar-Ge çalışmalarını içermelidir. Bu sınıftaki Ar-Ge çalışmaları sonucunda elde edilecek ürün;

• Mevcut bir üründe önemli ölçüde teknik iyileştirme içeren ürün
• Yeni bir platform ürün
• Ülke için yeni bir ürün
• Dünya için yeni bir ürün olabilir.

Ürün yeniliği haricinde, kuruma sunulacak projeler; süreç yeniliği de içerebilirler. Süreç yeniliği; yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş bir üretim veya teslimat yönteminin hayata geçirilmek adına yapılacak Ar-Ge çalışmalarını içermelidir. Bu sınıftaki Ar-Ge çalışmaları sonucunda;

• Mevcutlara göre maliyet düşürücü veya kalite yükseltici sonuçların elde edilmesi
• Ürün üretimiyle alakalı yeni bir yöntem ya da teknoloji geliştirilmesi söz konusu olabilir.

Kurum, Ar-Ge sürecinde yapılacak çalışmaların sonucunda mutlaka bir prototip elde edilmesini beklemektedir. Ayrıca program kapsamında desteklenecek projelerin hayata geçirildiklerinde ticari bir değer oluşturacak niteliğe sahip olması önemlidir.

Projeniz KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programına Ne Kadar Uygun?

Programdan faydalanabilmeniz için, mutlaka yenilikçi bir Ar-Ge fikrine sahip olmanız gerekmekte. Diyelim ki, sonucunda ticari kazanç elde edeceğiniz; yeni bir ürün, süreç veya iş modeli üzerine bir projeniz var ve henüz bir işletmeniz mevcut değil. Şirket açma süreçlerine başlamadan önce, projenizi KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı’na sunabilirsiniz. Hazırlayacağınız proje dokümanı, fikrinizi; teknik ve ticari boyutta sorgulayacağı gibi bütçe uygunluğunuzu da değerlendirecektir. Bu nedenden ötürü, başvuruya uygun olup olmadığınızı belirleyebilmek için aşağıdaki soruları kendinize yöneltmenizde fayda var:

• Proje sonucunda elde edeceğim proje çıktısı, pazardaki mevcut ürünlere göre ne gibi teknik farklılıklar içerecek? Pazardaki rakiplerinizi ne kadar iyi tanıyorsunuz?
• Projede izlenen Ar-Ge stratejiniz nedir? (İnovasyon stratejisi / Taklit Stratejisi / Müşteri Talepleri Bağımlı Strateji / Patent- Know How Stratejisi / Fırsatları İzleme Stratejisi)
• Proje çıktınızı elde edebilmek için ilgili bilimsel ve teknolojik disiplinlere ne kadar hakimsiniz?
• Prototip geliştirme ve sonrasındaki süreçler için takip etmeniz gereken herhangi bir standart, test veya yasal zorunluluk var mıdır? Bu hususlar için bir planlama yaptınız mı?
• Proje çıktınızı korumak için patent, faydalı model vb. gibi bir strateji belirlediniz mi?
• Ürüne veya sürece ilişkin rakiplerinizi ne kadar iyi tanıyorsunuz?
• Projeniz sonucunda elde ettiğiniz ürünün/hizmetin ticarileşebilmesi için nasıl bir strateji izleyeceksiniz? Herhangi bir satış / imalat planınız mevcut mu?
• İş modelinizi oluşturacak proje çıktınızın prototipini geliştirebilmek için ihtiyaçlarınız neler?

Tüm bu soruların yanıtlarını ilk aşamada vermeniz güç olabilir fakat başarılı bir proje yönetim süreci için bir ön görünüzün olması gerektiği aşikar.

Başvuru Süreçleri Nasıl Yürütülür?

Kendi uygunluk kontrolünüzü gerçekleştirdikten sonra başvurmak isterseniz KOSGEB Hizmet Müdürlüğü’ne giderek kullanıcı adı ve şifre almanız gerekmekte. Böylelikle, KOSGEB projelerin izlendiği KOSGEB Bilgi Sistemi – KBS üzerinden projenizi hazırlayacağınız ekrana erişebileceksiniz. Bu aşamada kurum, ayrıca size tüm süreçlerinizde yardımcı olacak bir KOSGEB uzmanı atayacaktır.

Projenizi hazırladıktan ve ilgili kriterler dahilinde kuruma teslim ettikten bir süre sonra komiteye davet edileceksiniz. Akademisyenlerden oluşan komite üyeleri projenizi bir kez de sizden dinleyerek değerlendirilecek  ve destek alıp alamayacağınıza karar vereceklerdir. Komite sonucunda, projeniz kabul edilebilir, reddedilebilir ya da projenizdeki ilgili eksikliklerin tamamlanması için revizyon istenebilir.

Projesi kabul edilen girişimcilerin 60 gün içerisinde KOSGEB ile taahhütname imzalamaları ve projelerine başlamaları gerekmektedir. Söz konusu taahhütnamenin tüzel kimlikle imzalanması istendiğinden, bu 60 günlük süre içinde girişimcilerin şirketleşme süreçlerini tamamlamaları gerekmektedir.

Girişimciler İçin KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı Proje Bütçesi

Program, bir iş fikrine dayalı olarak kendi işini kurmak isteyen gerçek kişileri girişimci olarak tanımlamaktadır.  Destek çerçevesinde KOBİ ölçeğindeki işletmeler ile girişimcilerin projelerine sağlanan ortak destek kalemleri şu şekilde sıralanabilir:

• Makine, teçhizat, hammadde, yazılım ve hizmet alımı giderleri
• Personel giderleri
• Proje danışmanlık desteği
• Eğitim desteği
• Sınai ve fikri mülkiyet hakları desteği
• Proje tanıtım desteği
• Yurtdışı kongre/konferans/fuar ziyareti/teknolojik işbirliği ziyareti
• Test, analiz ve belgelendirme desteği

Girişimciler, bu destek kalemleri haricinde ayrıca;

• İşlik desteği
• Kira desteği
• Başlangıç sermayesi desteği

kalemlerinden projeleri süreleri boyunca faydalanabilirler.

Başlangıç Sermayesi ve Kira Desteğinden Kimler Faydalanabilir?

Başlangıç sermayesi desteği; girişimcilerin işletme kuruluşu ve ofis donanım giderleri için sağlanan destektir. Yukarıda sıralanan destek kalemlerinden farklı olarak başlangıç sermayesi desteği ve kira desteğinden faydalanmak isteyen girişimcilerin aşağıdaki şartlardan en az birini sağlaması beklenmektedir:

• Son bir yıl içerisinde Tekno Girişim Sermayesi veya TÜBİTAK 1512 Girişimcilik Desteği ile kurulmuş işletmeler
• Üniversitelerin herhangi bir lisans programından son bir sene içerisinde mezun olabilecek öğrenciler
• Yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini başvuru tarihinden en çok 5 (beş) yıl önce almış olanlar
• Öğretim elemanları

Bu şartları taşımayan girişimciler proje içeriklerine göre başlangıç sermayesi desteği ve kira desteği haricindeki diğer destek kalemlerinden faydalanabilirler. Destek süresi maksimum 24 ay olmakla birlikte, kurul kararına bağlı olarak bu süre 12 aya kadar uzatılabilir.

Geri Ödemeli Desteklerden Faydalanma Şartları

Destek; geri ödemeli ve geri ödemesiz destek kalemleri olarak iki aşamalıdır. Geri ödemeli desteklere başvuru tercihe bağlıdır ve girişimcilerin; Ar-Ge projeleri için gerekli makine, teçhizat, hammadde, yazılım ve hizmet alımı giderleri için ek bütçe oluşturularını amaçlar. Bu desteklere ilişkin kuruma yapılacak geri ödemelere, proje bittikten 6 ay sonra başlanır. Her üç ayda bir yapılacak ödemelerle, proje sürecinde alınan geri ödemeli destek tutarı 8 eşit taksitle kuruma ödenir. Bu destek kalemi için herhangi bir faiz söz konusu olmazken, kurum desteğe başvuru gerçekleştirecekler için teminat mektubu sunmalarını beklemektedir. Teminat mektubu masraflarının tamamı kurum tarafından karşılanmaktadır.

Aşağıdaki tabloda girişimciler için KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı’nın bütçe üst limitleri incelenebilir.

Girişimcilerin Proje Bütçelerinde Bilmesi Gerekenler

KOSGEB tarafından yaklaşık beş seneden beri yürütülen program, sunulan projeler ve girişimcilerin ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak geçtiğimiz Mart ayında mevzuat değişikliğine uğradı. Yeni mevzuatlar çerçevesinde, özellikle kendi işini, kısıtlı insan kaynağı ve işletme giderleri ile yürütmek isteyenler için önemli gelişmeler mevcut. Program ilk açıldığında, projede çalışan şirket ortakları için maaş belirlenemiyordu. Fakat yeni mevzuatta, sermaye şirketi olarak kurulan işletmelerde iki şirket ortağına kadar aylık en fazla 1500 TL net ücret belirlenebilmekte.

Bununla birlikte, proje süresi boyunca girişimci olunması ve TEKMER’lerde yer bulunmaması halinde kira desteğinden de faydalanılabiliyor. Kira desteği kaleminde teknopark ve teknopark harici ofisler için ayrı gider üst limitleri belirlenmiş durumda. Teknopark ofislerinde yer almak isteyen girişimcilere aylık en fazla 1.250 TL olmak üzere, teknopark bölgesi dışında yer almak isteyen girişimcilere ise aylık en fazla 1.000 TL kira desteği sağlanıyor. Özellikle Ar-Ge ve teknoloji odaklı ticarileşen ürün platformu geliştirmek isteyen işletmelerin, vergisel avantajlar açısından teknopark veya tekmerde yer almaları önemli bir unsur. Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi, teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan teknokent ve TEKMER’ler; Ar-Ge faaliyetleri çerçevesinde 4691 sayılı kanundan faydalanılmasını sağlıyor. Bu durum da, girişimcilikten başlayarak, Ar-Ge odaklı büyüme stratejisi hedefleyenler için güçlü bir vergi yapılanması imkanı oluşturuyor.

Yazımızın ilgili bölümlerinde de bahsettiğimiz üzere kira desteği ve başlangıç sermayesi desteğinden faydalanmak isteyen girişimcilerin ilgili kriterleri taşıması gerekme. Program ile ilgili detaylı bilgileri KOSGEB’in programa ilişkin hazırladığı web sayfasından ve/veya 444 1 567 numaralı çağrı merkezinde yer alan uzmanlardan öğrenebilirsiniz. Bu programa ilişkin diPMO mevzuat özetimize buradan, sunumumuza ise buradan ulaşabileceğinizi hatırlatıyoruz.