BİGG – Bireysel Genç Girişim Programı, 2012 senesinden itibaren TÜBİTAK tarafından yönetilen ve girişimcileri desteklemeyi amaçlayan bir proje programı. Daha önceki yazılarımızda da belirttiğimiz üzere TÜBİTAK TEYDEB, ülkemizde yaşanan gelişmeler nedeniyle uzun bir süreden beri proje değerlendirme süreçlerinde yavaşlamaya gitmişti. Bu duruma ek olarak, kurumun yeniden yapılanması için meclise sunulan yasa tasarısıyla birlikte ortaya çıkan kavramlar; proje programlarının ilerleyen süreçlerdeki durumuna ilişkin merak uyandırmaktaydı.

Tüm bu gelişmelerin ardından, Nisan ayında TÜBİTAK nihayet sessizliğini bozdu ve 2017 senesinin ilk çağrılı proje programı BİGG – Bireysel Genç Girişim Programı için resmi sitesi üzerinden başvuru duyurusunda bulundu. Bizler de bu program üzerine incelemelerimizi sizinle paylaşmak üzere blog yazımızı hazırlamaya karar verdik.

BİGG – Teknolojik Fikri Olan Girişimcilere Neler Vadediyor?

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi BİGG, tamamen girişimciler için dizayn edilmiş ve birkaç etaptan oluşan bir destek mekanizmasına sahip. Çağrı esaslı yürütülen bu program, bu yıla kadar her sene Mayıs – Haziran aylarında proje kabulü gerçekleştirmekteydi. 2017 senesi itibariyle daha önce Sanayi Bakanlığı tarafından yürütülen Teknogirişim Sermayesi Desteği’ne ilişkin bütçenin de BİGG’e aktarılmasıyla, program kapsamında bu seneden itibaren her sene iki kere proje çağrısı yayınlanacak.

Programın amacı yenilik ve teknoloji içerikli projelerin desteklenmesi. Bu nedenle; yeni bir hizmet, ürün ve/veya süreç içermeyen projeler için programın uygun olmadığını belirtelim. Malum günümüzde kurumsal hayattan sıkılan birçok kişinin iş fikri; cafe / restoran açma veya herşeyden vazgeçip sürdürülebilir tarım üzerine çalışmalar yapmak üzerine yoğunlaşmış durumda. 🙂 Şayet bu tip fikirler için destek aranıyorsa; TÜBİTAK yerine KOSGEB Girişimcilik Destek Programı veya TKDK Tarım ve Kırsal Kalkınma Projelerini araştırmakta fayda var.

Basit bir Google aramasıyla birçok medya organının, TÜBİTAK’ın girişimciler için 150.000 TL destek sunacağı yönünde haberler yayınladığı görülmekte. Her ne kadar, haberler; hepimiz için pembe bir portre çizse de geçen sene destek alan projeler için değerlendirme ve ödeme süreçlerinde yaşanan aksaklıklar başvuru öncesinde akılda bulundurulmalı.

Destek oranı %100 olan programda, bütçenin yalnızca 40.000 TL’sinin sermaye desteği olacağını belirtmekte fayda var. Geriye kalan 110.000 TL’lik bütçe ise; Ar-Ge desteği olarak değerlendirilebilecek. Proje değerlendirme süreçleri sonucunda destek almaya hak kazanan projeler için ilk etapta Ar-Ge bütçesi için %40’ı ön ödeme yapılacak. Bütçenin geriye kalan %40’lık kısmı ara ödeme olarak, %20’lik kısım ise proje bitiminde gerçekleştirilecek.

Program kapsamında sunulacak projelerde, 110.000 TL’lik Ar-Ge desteği aşağıdaki destek kalemleri için kullanılabilecek:

• Personel Giderleri
• Seyahat Giderleri
• Alet-Teçhizat-Yazılım Giderleri
• Malzeme ve Sarf Giderleri
• Yurtiçi ve Yurtdışı Hizmet Alımı Giderleri

BİGG, Kimler İçin Uygun?

Bireysel Genç Girişim Programı, öncelikli olarak Ar-Ge odağında yenilikçi ve ticarileşebilir fikri olan bireyler için uygun. Programa başvurmak isteyen girişimcilerin öncelikli olarak aşağıdaki şartlardan en az birine sahip olması gerekmekte:

• Herhangi bir lisans programından 1 yıl içerisinde mezun olabilecek  öğrenciler
• Yüksek lisans veya doktora programına kayıtlı öğrenciler
• Lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden herhangi birini en çok 10 yıl önce almış kişiler

Program başvuruları için, geçmiş senelerde “45 yaşından gün almama” sınırı bulunmaktaydı. Bu sınır, yeni mevzuatla birlikte ortadan kalkmış görünüyor. Buna karşın, girişimcinin başvuru esnasında bir başka şirkette herhangi bir ortaklığının olmaması gerekmekte.

En fazla 18 ay süreyle yürütülebilecek çalışmalar sonucunda, projenin Teknoloji Olgunluk Seviyesi (Teknology Readiness Level – TRL) 4 seviyesine erişmesi bekleniyor. Bilindiği üzere TRL 4, dokuz aşamalı teknoloji olgunluk seviyesi aşamalarının aşağıdaki aşamalarını kapsamakta:

TRL 1 -Temel prensiplerin gözlenmesi

TRL 2 – Teknoloji konseptinin formüle edilmesi

TRL 3 – Konseptin  deneysel kanıtlanması

TRL 4 – Laboratuvar veya basit prototipleme seviyesinde teknolojinin geçerliliğinin onaylanması

BİGG Programı’na Nasıl Başvuru Gerçekleştirilebilir?

BİGG programı, TÜBİTAK’ın görevlendirdiği uygulayıcı kuruluşlar nezdinde yürütülen bir program. Diğer bir deyişle, Ar-Ge fikrine sahip girişimci bireysel olarak PRODİS sistemi üzerinden başvuru gerçekleştirememekte. Ar-Ge fikrine sahip girişimciler, uygulayıcı kuruluşlar ile görüşerek veya bu kurumların online portalları üzerinden projelerini bu kurumlara sunabilirler. Uygulayıcı kuruluşların listesi şu şekilde:

• Fırat Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş.
• Gazi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kurucu ve İşletici A.Ş.
• Gaziantep Üniversitesi Target Teknoloji Transfer Ofisi A.Ş.
• Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi A.Ş.
• Yıldız Teknoloji Geliştirme Bölgesi Teknopark A.Ş.
• Hacettepe Teknokent Tek. Tran. Ar-Ge Dan. En. Sa. Çe. ile San. ve Tic. A.Ş.
• İnnopark Konya Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş.
• İstanbul Teknokent A.Ş.
• İTÜNOVA Teknoloji A.Ş.
• Konya Teknokent Teknoloji Geliştirme Hizmetleri A.Ş.
• Marmara Teknokent A.Ş.
• ODTÜ Teknokent Yönetim A.Ş.
• Özyeğin Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi
• TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi
• Türk Ekonomi Bankası A.Ş.
• Anadolu Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi
• Atılım Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi
• Bilkent Cyberpark
• Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme A.Ş.
• Erciyes Teknopark A.Ş.

Kurumlardan bazıları, girişimcilerin projelerini sürekli olarak kabul etmekte ve uygun projeler için bir database oluşturmakta. Bazı kurumlar ise, BİGG çağrısı açıldığı zaman yayınladıkları duyurularla projeleri değerlendirmekteler. Bu aşama BİGG programının ilk aşamasını oluşturmakta. Programa uygun nitelikteki projelerin seçimini üstlenen uygulayıcı kuruluşlar, ayrıca projelerin TÜBİTAK’a ilk aşama başvurularını üstlenmekte. Uygulayıcı kuruluşlar ayrıca başvuru öncesinde girişimcilere mentörlük ve eğitim hizmetleri sunmakta.

Uygulayıcı kuruluşlar tarafından başvurusu gerçekleştirilen projeler, TÜBİTAK tarafından değerlendirilir ve ilk aşamayı geçerek destek başvurusunda bulunabilecek projeler belirlenir. Güncel durumda yayınlanan çağrının, uygulayıcı kuruluşlar tarafından projelerin kuruma gönderilmesi aşamasını kapsadığını hemen hatırlatalım.

Programın ikinci aşamasına geçen girişimciler, PRODİS üzerinden iş fikrini TÜBİTAK’a sunar. TÜBİTAK’ın akademisyenlerin katılımıyla düzenlediği panellerde, iş fikirleri;

• Teknoloji düzeyi
• İş planının uygunluğu
• İş fikrinin ticarileşme potansiyeli açısından değerlendirilir.

Fikrin değerlendirilmesi süreçlerinde gerekli hallerde, girişimciden ek bilgi talep edilebileceği gibi panel katılım davetinde de bulunulabilir.  Geçtiğimiz senelerde, tüm girişimcilerin panellere katılımı süreci hayli yavaşlatmıştı. Değerlendirme aşamasında izlenecek yeni yöntemle; destek almaya hak kazanacak fikirlerin daha hızlı belirlenmesi söz konusu olacak.

BİGG Programı’nın Sunduğu Diğer Avantajlar

BİGG, Ar-Ge odağında girişim gerçekleştirmek isteyen bireylere, ilk etapta hem mali hem de manevi kazanımlar sunmayı amaçlamakta. Girişimciler, program sayesinde; istemeleri halinde iş fikirlerini hayata geçirirken mentörlük desteklerinden faydalanabilir.

Bununla birlikte,TÜBİTAK ilk aşamayı tamamlayan ve iş fikrini geliştirmek adına ek mali kaynağa ihtiyaç duyan girişimciler için de proje sonrasında destek olmaya devam ediyor. BİGG programının üçüncü aşaması olarak değerlendirilebilecek seçenekte, 1512 sonrası Ar-Ge fikrini geliştirmek adına 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı’na başvuracak işletmelere üst bütçesi 550.000 TL projelere %75 oranında destek sağlıyor.

BİGG Programı Güncel Çağrı Takvimi

2017 senesinin ilk ve ikinci çağrısına ilişkin takvim aşağıdan takip edilebilir:

Bireysel Genç Girişimci Programı çağrı takvimi

Programa ilişkin diğer detaylar için; TÜBİTAK’ın programa özel hazırladığı web sitesi ile program 2017 çağrı dokümanı incelenebilir.

Her iki çağrı dönemi için başvuru tarihleri ve değerlendirme süreçlerinin uzunluğu düşünüldüğünde; fikirleri belirli bir olgunluğa erişmiş girişimcilerin halen 1. aşama için başvuru kabul eden uygulayıcı kuruluşlara proje sunumunda bulunma şansı olduğu görülmektedir. Fikri daha emekleme aşamasında olan girişimcilerinse 2. çağrı dönemine kadar yoğun bir şekilde hazırlanarak, girişimlerini 2018 yılının başında hayata geçirmelerini öneriyoruz. Tüm girişimcilere şimdiden başarılar…