SADE Çağrıları Başvuru Süreçleri ile ilgili değerlendirmelerimizi bu yazıda ifade etmeye çalışacağız. Hatırlayacağınız üzere, TÜBİTAK TEYDEB Destekleri’nde oluşacak değişiklikleri, Yenilik ve Destek Programı Uygulama Esasları Yönergesi’nden yola çıkarak bu yazımızda genel hatlarıyla değerlendirmiştik.
SADE – Sanayi Ar-Ge Destekleri ile TEYDEB’in mevcut proje programlarındaki benzer amaç ve hedeflerdeki projelerin çağrı esaslı olarak desteklenmesi öngörülüyor. SADE Çağrıları Başvuru süreçleri yine TEYDEB İş Planı (TİP) dahilinde gerçekleşecek. Bu çağrıların; sürekli başvuruya açık – Genel SADE – ve özel çağrı içerikleri dahilinde başvuru kabul eden – Tematik SADE – çağrılarıyla olacağı söylenebilir.
Henüz konuya ilişkin yalnızca bir yönerge yayınlanması ve bu yönergeyi destekleyecek nitelikte genelge, mevzuat ve uygulama esaslarına ulaşılamaması nedeniyle çağrı kapsamlarına ilişkin net bir görüş belirtilememekte. Buna karşın, yayımlanan yönerge ile SADE çağrılarından faydalanabilecek işletmelerin uygunluğu proje işbirliği ve ortaklık yapıları hakkında ön bilgi alınabiliyor.
Bilindiği üzere güncel durumda TÜBİTAK TEYDEB desteklerinden;
faydalanabiliyordu. Yürürlüğe girecek TEYDEB 2.0 ile yine aynı şekilde ilgili programlardan faydalanan kurumlar; genel ve tematik SADE çağrılarına başvurabilecek. Bu kurumlara ek olarak ayrıca; ilgili çağrılarla birlikte İhracatçı Birlikleri, Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Araştırma Altyapıları ve OSB Tüzel Kişilikleri’nin başvuru gerçekleştirebileceği yönergede ifade edilmiş. Buradan AYDE desteklerinde oluşturmak istenen mekanizmanın oyuncularının, uygun başvuru sahibi sayılan bu yeni kurumlar olabileceğini değerlendiriyoruz.
Uygun başvuru sahiplerinden de görüldüğü üzere, bu kuruluşlar haricinde STK’lar, gerçek kişiler, adi ortaklıklar, ihracatçı birlikleri haricindeki birlikler mevcut durumda olduğu gibi SADE çağrılarından faydalanamayacaklar. Tüm bunlara ek olarak, yine uygun başvuru sahibinin başvuru ve yürütme aşamalarında proje konusu ile ilgili bölümlerden lisans derecesiyle mezun olmuş en az bir personel istihdam etme zorunluluğu mevcut.
Uygun başvuru sahibi olarak değerlendirilen işletmeler, çağrılar çerçevesinde belirtilen kriterlerde işbirliği yapabilirler. Bununla birlikte, yine uygun başvuru sahipleri özellikle Genel SADE çağrıları çerçevesinde TEYDEB’e aynı 1501 ve 1507 projelerindeki gibi ortak proje başvurusu gerçekleştirebilirler.
Mevcut proje programlarında, başvuru gerçekleştirecek kurumlar daha önce TEYDEB desteklerinden faydalansın ya da faydalanmasın ön kayıt yapmak ve ön kayıdın ardından 60 gün içerisinde proje başvurularını tamamlamak durumundalar. SADE desteklerinde de aynı şekilde ön kayıt süreci geçerli olacak fakat mevcut duruma göre ön kayıt süreci için başvuru sahibi yürütücüsü kişi, kurum ve kuruluşlardan farklı belgeler de istenebilecek. Bu belgelerin kapsamını yayımlanacak uygulama esasları ve çağrı duyuruları belirlenecek.
SADE çağrıları başvuruları; tek ya da iki aşamalı olarak yapılabilecek. Başvurunun kaç aşamalı yapılacağı yine SADE çağrıları kapsamında belirlenecek. Başvuru sürecini daha detaylı anlatabilmek için TEYDEB tarafından Ağustos 2017 ayında çeşitli kurumlarda yapılan Başvuru Yönergesi Sunumu’nun ilgili sayfasını aşağıda paylaşıyoruz.
SADE Destekleri Başvuru Süreçleri (Kaynak – TEYDEB Başvuru Yönergesi Sunumu Ağustos 2017)
Ekim 2014 tarihinden itibaren TEYDEB, 1501 ve 1507 kodlu programlarda standart bir başvuru dokümanı kullanılıyordu. Beş ana bölümden oluşan bu doküman, bize göre projenin yenilikçilik, Ar-Ge altyapı uygunluğu ve sistematiği ile ekonomik getirilerini standardize edilerek anlatılabilmesinde oldukça sade ve belirleyici bir doküman yapısına sahip. Öte yandan 1511 çağrıları için kullanılan doküman gereğinden fazla klasik ve her çağrı içeriğine uygun olmayan bir başvuru şablonu olarak değerlendirilebilir.
Kurumun yayınladığı yönerge ve bu yönergeye ilişkin bilgilendirme sunumlarından anlaşılacağı üzere, artık her çağrı aynı nitelikte bilgilerin talep edildiği standart bir başvuru şablonuna sahip olacak. Bu dokümanın yapısı ile PRODİS entegrasyonuna ilişkin henüz bir bilgi mevcut değil.
Hala başvuru süreçleri devam eden TEYDEB 1.0. programları için destek oranları, başvuru sahibi kurumların ölçeklerine uygun olarak başvurdukları programlarla yürütülmekteydi. KOBİ ölçeğindeki kurum ve kuruluşlara; ilk üç proje ve ilk üç projeden sonra ortaklaşa yürütecekleri iki adet proje için üst limiti 500.000 TL olan toplam 5 proje için %75 oranında destek sağlanmaktadır.
TEYDEB 2.0.’da ise SADE çağrılarındaki destek oranlarını, proje sayılarına bakılmaksızın direkt olarak başvuru sahibinin ölçeği belirleyecek. Standart destek oranı uygulamasına göre KOBİ’ler %75, büyük ölçekli işletmeler %60 oranında desteklenecek. Tematik SADE kapsamında gerçek kişilere sağlanacak girişimcilik çağrılarında ise %100 oranında destek sağlanabilecek. Destek süreleri ise çağrı dokümanında belirlenecek olsa dahi SADE çağrılarında en fazla destek süresinin 36 ay olabileceği belirtilmiş.
Projede kullanımı zorunlu olan fakat proje sonrasında Ar-Ge dışı işletme faaliyetlerinde kullanılabilecek nitelikteki alet-teçhizat için oransal destek uygulaması yine söz konusu olacak. Oransal destek oranının hesaplanması ise yine aynı şekilde “destek süresi (ay) x %2” şeklinde olacak. Oransal destek uygulamasında alt sınır yine %40, üst sınır ise %72 olacak.
Bu gelişme, özellikle ortaklı/tek başvuru hakkını tamamlamış KOBİ ölçeğindeki teknoloji şirketleri için oldukça önemli bir gelişme. Hatta bu yazıyı kaleme aldığımız sıralarda TÜBİTAK resmi sitesi üzerinden hala yürürlükte olan 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Uygulama Esasları değiştirildi. 11.03.2018 tarihli değişiklikle; 2018/1 döneminden itibaren destek süreci devam eden KOBİ ölçeğindeki 1501 projelerinde; başvuru aşamasında %60 olan maksimum destek oranı %75’e çıkarıldı.
11.03.2018 Tarihli Değişikliğin İşlendiği TÜBİTAK 1501 Programı Uygulama Esasları – Destek Oranı ve Sınırı
Yine bu gelişme ile oldukça aşina olduğumuz 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programı’nın yavaş yavaş tarihe karışacağını söylemek mümkün. Bu yazının konusu olmayan fakat yeri gelmişken değindiğimiz bu konu ile ilgili değişiklikleri gösterir 275 sayılı BK Kararı ile yapılan değişikliklere buradan ulaşılabilir.
Desteklenecek gider kalemlerini ve bu kalemlerin muhasebeselleştirme süreçlerini her ne kadar dördüncü yazımızda paylaşacak olsak da bu bölümde SADE çağrıları çerçevesinde sunulacak projelerdeki desteklenen gider kalemlerini değerlendirmek istedik. İsterseniz proje personel giderleriyle başlayalım.
Yeni düzende, mevcut durumda olduğu gibi başvuru sahibi kurumda SGK’lı olarak çalışan personeller ve ortaklar kurulu/yönetim kurulu kararı almak şartıyla işletme ortakları görev alabilecek. Personel maliyetlerinin belirlenmesinde, yine son 6 aylık personel çıplak brüt ücretlerine tekabül eden SGK İşveren Payı ve SGK İşsizlik İşveren Payları dikkate alınarak belirlenen ortalama aylık maliyet dikkate alınacak. Bu aşamada yalnızca personele eğitim durumuna göre verilecek üst bütçe limitlerinde değişiklik yapılmış. Yeni düzenlemeye göre personel eğitim durumuna göre sağlanabilecek en yüksek maaşa ilişkin üst sınırlar aşağıdaki tablodan takip edilebilir:
TEYDEB 2.0 SADE Çağrıları Eğitim durumlarına göre aylık ortalama personel maliyeti üst limitleri
Personel Giderleri haricinde çağrılar çerçevesinde destekleneceği belirtilen fakat detayı verilmeyen destek kalemleri ise şu şekilde olacak:
Mevcut durumda da geçerli olan proje kapsamında yurtdışından alınacak hizmetler, dönemsel kabul edilen harcamaların en fazla %20’si kadar desteklenecek.
Tüm bu gider kalemleri haricinde desteklenen giderlerde önemli sayılabilecek bir değişiklik de proje başına verilecek “genel giderler”. Mevcut durumda yalnızca 1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı için geçerli olan genel gider destek kalemi, tüm SADE çağrılarında geçerli olacak. Detayları yayımlanan çağrılarda belirlenecek genel desteklerinin kabul edilen harcama tutarının en fazla %20’si olabilecek.
Bu yazıyı hazırlarken kaynak olarak yine Yenilik Destek Programları Esasları Yönetmeliği’ni kullandık. Bununla birlikte TÜBİTAK’ın TEYDEB 2.0’ı tanıtmak için çeşitli kurumlarda Ağustos 2017 ayında yaptığı Başvuru Yönergesi Sunumu da değerlendirilebilir.
KOSGEB KOBİGEL 2018-01 Dönemi Çağrısı