KOBİ Teknoyatırım Destek Programı, 2017 yılı sonunda başvuru almaya başlayıp,  31 Mart 2018’de sessiz sedasız bir şekilde başvuru almayı durdurmuştu. Bu süreçte aldığımız bilgi doğrultusunda ilgili program mevzuatının revize edilmesi ve bu kapsamda tekrar başvuru alınmaya başlanması beklenmekteydi. Özellikle Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın her konuşmasında ısrarla dile getirdiği KOBİ Teknoyatırım Destek Programı, yatırım yapmayı hedefleyen işletmelerin büyük heyecanla beklediği bir programdı. 18 Ocak 2019 tarihinde KOSGEB resmi web sitesi üzerinden yapılan duyuru kapsamında ilgili programın açıldığı müjdelenmişti. 30.01.2019 itibariyle de yeni mevzuat yayımlanmış olup, yeni dönemde KOBİ Teknoyatırım Destek Programı için başvuru planı yapan işletmelere yeni mevzuata göre bir inceleme yaptık.

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı Hangi Sektörlerdeki İşletmeleri İlgilendiriyor?

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı, güncel halini almadan önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmekteydi. Program 2017 yılı sonunda KOSGEB’e devredildikten sonra, 5 Milyon TL’lik destek ve işletmenin büyüklüğüne göre %90’a kadar çıkan geri ödemesiz destek miktarı ve diğer programlardan farklı olarak aynı gider kalemi için hem geri ödemesiz hem de geri ödemeli destek imkanı sunması sebebiyle yüksek ilgi görmüştü. Fakat, 31 Mart 2018 tarihinde programın askıya alınması sonrasında, 23 Ocak 2019 tarihli mevzuatın yayımlanmasıyla beraber yalnızca orta-yüksek ve yüksek teknoloji sınıfındaki ürünleri değil, tüm teknoloji sınıfındaki ürünleri de kapsar bir hal aldı. Fakat, düşük ve orta-düşük teknoloji sınıfında ürüne sahip işletmeler için maksimum destek tutarı 500.000 TL seviyesinde tutularak bir hayal kırıklığı yaratsa da programın tüm sektörleri kucaklaması ise olumlu bir gelişme.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, programa başvuru için teknoloji sınıfının bir önemi kalmamakla beraber, başvuru yapabilmek için bazı ek şartlar bulunmaktadır. Öncelikle, başvuruya konu ürünün aşağıda belirtilen 4 şarttan birini sağlaması gerekmektedir.

• KOSGEB ve TÜBİTAK gibi diğer kamu kurum ve kuruluşları, kanunla kurulan vakıflar veya uluslararası fonlar tarafından desteklenen Ar-Ge veya yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan ürünler
• Patent belgesi ile koruma altına alınan ürünler
• Doktora çalışması neticesinde ortaya çıkan ürünler
• Teknolojik Ürün (TÜR) Deneyim belgesine sahip ürünler

için KOBİ Teknoyatırım Destek Programı’na başvuru gerçekleştirilebilmektedir. Bunun dışında, programa başvuru gerçekleştirebilmek isteyen işletmelerin başvuru tarihinden en az 1 yıl önce kurulmuş olması ve KOBİ Beyannamesi’nin güncel olması gerekmektedir.

Başvuruya Uygunluk Şartlarının Detayları Nelerdir?

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı başvuru şartlarını biraz daha detaylı bir şekilde incelemek istiyoruz. İşletme kuruluş tarihi ve KOBİ Beyannamesi güncellenmesi gibi kolay takip edilecek ve değerlendirilecek kriterleri geçersek, yukarıda belirtilmiş olan dört şarttan en az birini sağlaması gerekmektedir. Buna göre;

Kamu kaynaklı bir Ar-Ge projesi tamamlamış olmak başvuru için gerekli ön şartlardan biridir. TÜBİTAK, KOSGEB gibi kurumların sunmuş olduğu Ar-Ge desteklerini başarıyla tamamlayan işletmeler, bu projeler sonucunda ortaya çıkan ürünlerinin seri imalat ve ticarileşme süreçlerini bu program kapsamında gerçekleştirebilir. Başvuru gerçekleştirebilmek için, başarıyla tamamlama belgelerinin üzerinden en fazla 5 sene geçmiş olması gerekmektedir. Bu sürelerin hesabı KOSGEB ve TÜBİTAK Ar-Ge projelerinde farklı olarak değerlendirilmektedir. KOSGEB Ar-Ge İnovasyon projesi için, projenin başarıyla tamamlandığı belirten kurul tarihi 5 yıllık sürenin başlangıcı kabul edilmektedir. TÜBİTAK projelerinde ise bu süre başarıyla tamamlandı yazısında belirtilen, işletmenin TÜBİTAK tarafındaki tüm süreçlerinin kapandığı tarih olarak belirtilebilir.

Patent belgesi ile koruma altına alınan ürünler için patent belgesi tarihi üzerinden 5 yıldan fazla süre geçmemiş olması gerekmektedir. Buna ek olarak, patente sahip ürünün prototipleme aşamasının tamamlanmış olması; başka bir deyişle, işlevsel bir ürünün ortaya konmuş olması gerekmektedir. Patent belgesiyle başvuru, işletmenin kendi geliştirdiği bir ürün için olduğu kadar veya başkası tarafından alınmış patentin işletmeye tüm haklarıyla devri sonucu da yapılabilir. Bunun için devir işlemlerinin Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde gerçekleşmiş olması gerekir.

Doktora çalışması sonucu ortaya çıkan ürünler için, doktora mezuniyet tarihi üzerinden 5 yıldan fazla süre geçmemiş olması ve ürünün prototipleme süreçlerinin tamamlanmış olması gerekmektedir. İlgili ürünün haklarının noter onaylı olarak başka bir işletmeye devredilmesi ve devralan işletmenin programa başvurması mümkündür.

Teknolojik Ürün (TÜR) Deneyim belgesine sahip ürünler de bu programa başvuru için uygun ürün sınıfına girmektedir. TÜR Deneyim belgesi, işletme öz kaynakları ile geliştirilmiş ürünlerin Ar-Ge niteliğinin saptanması sonucu ürün bazlı verilen bir belgedir. TÜR Deneyim belgesi başvurusu yapabilmek için ön şartlardan biri, ilgili ürüne ait yerli malı belgesi sahibi olmaktır. TÜR Deneyim belgesi güncelliğini koruduğu müddetçe programa başvuru gerçekleştirilmesi mümkündür.

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı Destek Oranları ve Destek Bütçesi Nedir?

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı kapsamında geri ödemesiz destek oranı %60 olarak belirlenmiştir. Yalnızca Makine-Teçhizatla sınırlı kalmak kaydıyla, %40 oranında geri ödemeli destek verilmektedir. Söz konusu destek, diğer programlardan farklı olarak aynı makine için talep edilebilmektedir. Bir örnekle açıklamak gerekirse;

Program çerçevesinde tedarik edilmek istenen CNC Dik İşleme Merkezi 1 Milyon TL’dir.
Kurul kararı sonucunda sunulduğu şekliyle desteklenen ürün için 600.000 TL geri ödemesiz destek/hibe verilecektir.
Aynı ürün için, banka teminatı veya KGF Kefalet Mektubu sunulması durumunda 400.000 TL geri ödemeli destek alınabilir.
Başka bir deyişle, ürünün KDV hariç bedelinin tamamı KOSGEB’den alınır, geri ödemeli kısma denk gelen 400.000 TL projenin tamamlanmasını takip eden 6 ayı geri ödemesiz olmak üzere iki yıl içinde 8 eşit taksitle KOSGEB’e ödenir.

Program çerçevesinde tedarik edilmesi öngörülen makinenin yerli malı belgesi mevcutsa destek oranına %15 eklenerek, %75 oranında geri ödemesiz destek verilir. Bu durumda, geri ödemeli destek oranı ise %25’e düşmektedir.

KOSGEB’in genel geri ödemeli destek prosedürü doğrultusunda, destek miktarı kadar teminat alınmasının yeterli olduğu belirtilebilir.

Destek oranları, işletme ölçeğine göre veya ürünün teknoloji sınıfına göre değişmezken alınabilecek maksimum destek tutarları ürünün teknoloji sınıfına göre değişiklik göstermektedir. Ürünün teknoloji sınıfı belirlenirken Teknoloji Sınıfı Tablosu kullanılmalıdır. 5 Milyon TL olarak lanse edilen destek tutarı, orta-yüksek ve yüksek teknoloji sınıfındaki ürünler için geçerlidir. Orta-düşük ve düşük teknoloji sınıfındaki ürünler içinse bu tutar 500 Bin TL olarak belirlenmiştir. Bu kararın alınmasında katma değeri yüksek ürünlerin ülkeye katkısı dikkate alınmış olup, orta-düşük ve düşük teknoloji sınıfındaki ürünlerin dışarıda bırakılmamış olması tarafımızca olumlu olarak karşılanmıştır. Ayrıca, teknoloji sınıfının belirlenmesinde işletme NACE kodu değil, ürün NACE kodunun dikkate alınması gerektiğini de hatırlatmamız gerekiyor. Bir örnek vermek gerekirse; orta-düşük teknoloji sınıfında yer alan 25.62.02 Metallerin makinede işlenmesi NACE koduna sahip bir işletme, orta-yüksek veya yüksek teknoloji sınıfındaki bir ürünün patent haklarını alması durumunda, bu ürün için 500 Bin TL üst bütçe ile değil 5 Milyon TL üst bütçe ile programa başvuru gerçekleştirebilir.

Desteklenen Bütçe Kalemleri Nelerdir?

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı kapsamında aşağıdaki kalemler destek kapsamına alınmaktadır.

Makine-Teçhizat Desteği: İşletmeye, yatırım projesi kapsamında geri ödemeli ve/veya geri ödemesiz olarak makine-teçhizat desteği verilmektedir. Proje kapsamında, yeni veya ithal edildiği tarihte yeni olmak şartıyla en fazla üç yaşındaki makine-teçhizat destek kapsamına alınabilir. Talep edilen makine-teçhizatın yerli muadilinin bulunduğu durumlarda yerli muadilinin tercih edilmesi önerilmektedir. Yerli muadili tercih edilmiyorsa tercih edilmeme sebebinin belirtilmesi gerekmektedir..

Üretim hattı tasarım giderleri desteği: Yatırım projesi bir üretim hattının kurgulanmasını içeriyorsa, bu üretim hattının tasarım maliyeti de destek kapsamındadır. İlgili destek, toplam destek tutarının %3’ünü geçemez

Yazılım giderleri desteği: Proje kapsamında işletmenin ihtiyaç duyduğu yeni alınacak yazılım veya proje süresi boyunca kiralama yoluyla(SaaS) kullanılması öngörülen yazılımlar desteklenir.

Personel gideri desteği: Yatırım projesi başlangıç tarihi itibariyle son 4 ay içinde istihdam edilmemiş olan yeni personel için, mezuniyet durumu dikkate alınarak ilgili yıla ait brüt asgari ücretin katları doğrultusunda destek verilir. Lisans mezuniyetine kadar brüt asgari ücretin 2 katı, lisans mezunları için 3 katı, lisans üstü mezunları için 4 katı ve doktora mezunları için 5 katı tutarında destek üst limitleri belirlenmiştir. Program kapsamında AGİ hariç net ücret üzerinden destek hesaplaması yapılmaktadır.

Eğitim ve danışmanlık desteği: Üst limiti düşük ve orta-düşük teknoloji sınıfında olan işletmeler için 30.000 TL, diğer işletmeler için 150.000 TL ile sınırlandırılan gider kalemi kapsamında, proje ile birlikte satın alınacak; makine-teçhizat-yazılım kullanımına ilişkin eğitimlere destek sağlanmaktadır. Bununla birlikte, proje fizibilitesinin oluşturulması ve uygulama süreçlerinde alınacak olan danışmanlık hizmeti de destek kapsamındadır. Projede gider olarak beyan edilebilecek danışmanlık desteğinin, proje uygun maliyeti olarak kabul edilebilmesi için; hizmetin aşağıdaki kriterlerden birini sağlaması beklenmektedir:

• Yurt içi/yurt dışındaki üniversiteler
• Teknoloji Transfer Ofisleri
• Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketleri
• Teknoloji Geliştirme Bölgesinde/Teknoloji Transfer Ofislerinde görevlendirilmiş öğretim elemanları
• Teknoloji Geliştirme Bölgesinde firması bulunan öğretim elemanları
• Mühendislik, faaliyetleri ile ilgili teknik danışmanlık veren firmalar
• Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından KOBİ Danışmanı olarak belirlenmiş kişiler
• Kamu kurum/kuruluşları tarafından kurulmuş araştırma merkezleri/enstitülerinden

Proje süresi boyunca alınacak danışmanlık hizmetleri; teknik, finansal, tasarım, mühendislik konularında olabilir.

Tanıtım ve pazarlama giderleri desteği: Yatırım projesine konu ürünün tanıtımı için gerçekleştirilecek giderleri kapsar. Yurt içi basılı yayınlarda verilen reklamlar için 10.000 TL, yurt dışı basılı yayınlarda verilen reklamlar için 30.000 TL, broşür/katalog giderleri için 20.000 TL, E-Ticaret sitelerine üyelik için, yurt içi ve yurt dışı menşeli olmasına göre 10.000 TL veya 30.000 TL, yurt dışı fuar katılımı içinse 100.000 TL destek verilmektedir. Toplam destek tutarı 200.000 TL’yi geçemez. Bu destekle beraber, Teknopazar Destek Programı’nı da bir miktar bünyesinde dahil ettiği söylenebilir.

Yatırım projesi başvurusu aşamasında İşletmenin talep etmesi halinde teminat karşılığında erken ödeme yapılabilir. Erken ödeme tutarı, projenin kabul edildiği ilk kurul kararında belirtilen toplam desteklemeye esas tutarın %25 (yirmi beş)’ini geçemez.

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı’nın eski mevzuatına göre farkları incelediğimizde, en önemli farkın kira desteğinin kaldırılması olarak görmekteyiz. Bu değişiklikle beraber, işletmelerin yatırım yeri maliyetlerini kendilerinin üstlenmesi gerekecek. Bununla beraber, işletme dönemi destekleri olarak sunulan personel ve enerji giderleri de yeni mevzuatla beraber kaldırılmış gözüküyor. Bunun yerine, tanıtım desteği kapsamında gerçekleştirilecek reklam, fuar vb. faaliyetlerin desteklenmesi uygun bulunmuştur.

Teknoyatırım Programı İşleyiş Mekanizması

Mevzuata göre; başvuru, değerlendirme ve izleme süreçlerini aşağıda sizin için bir akış şemasında ifade etmeye çalıştık.

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı İşleyiş Mekanizması

Başvuruyla İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı kapsamında sunulacak projeler en az 6 ay en çok 36 ay olarak kurgulanabilir. Proje başlangıç tarihi kurul kararı sonrasında KBS sistemi üzerinden taahhütname onaylama tarihi olarak belirlenir. toplamda 36 ayı geçmemek üzere proje süresi 6 aya kadar uzatılabilir.

Proje başvurusu KBS sistemi üzerinden online olarak gerçekleştirilir. Bütçe ve proje genel bilgilerinin girildiği bu sisteme proje bilgi formu, proforma faturalar, danışmanlık-hizmet  kapsam formu gibi dokümanlar yüklenir. Bununla beraber, düşük ve orta-düşük teknoloji seviyesindeki ürünler için Yatırım Projesine İlişkin Proje Tanımlama Dokümanı hazırlanarak yüklenmelidir. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji sınıfındaki ürünler içinse Yatırım Fizibilite Dokümanı hazırlanmalıdır. Her iki dokümanın da projenin teknik ve ekonomik analizini farklı kapsamlarda incelemek üzere oluşturulduğu görülmekte. Objektif bir yaklaşımla, proje tanımlama dokümanının fizibilite dokümanına göre oldukça basit kaldığı ve bu konuda küçük ölçekli işletmeleri hedef aldıkları belirtilebilir.

Proje süresince izleme 4 aylık sürelerde gerçekleştirilecektir. Proje süresince 3 defa revizyon talebinde bulunulabilir. Revizyonlar en erken ilk dönemin tamamlanmasını takiben, en geç ise projenin tamamlanmasından 3 ay önce yapılabilir. Projenin tamamlanmasını takip eden 30 günlük sürede proje tamamlama formu doldurularak KOSGEB’e iletilir. Bu süre içerisinde raporun teslim edilememesi durumunda proje başarısız olarak tamamlanır.

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı’nı genel hatlarıyla bu yazımızda anlatmaya çalıştığımız bu yazımızın sonunda program için hazırladığımız KOSGEB KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı sunumumuza buradan ulaşabileceğinizi hatırlatıyoruz. Her türlü sorunuz için [email protected] adresinden veya sayfanın sağ alt köşesinde bulunan chat altyapımız üzerinden bize ulaşabileceğinizi hatırlatıyoruz. Tüm projelerin ülkemiz için getirisi yüksek yatırımlara dönüşmesi dileğiyle.