KOSGEB Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı
KOSGEB Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı çerçevesindeki mevzuat ve uygulama esasları değişikliklerini yazımızda sizler için değerlendirdik.
KOSGEB Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı KOBİ’leri aynı program kapsamında iki farklı amaç dahilinde desteklenmesini amaçlıyor. 01.02.2021 tarihi itibariyle başvuru kabul eden bu programda KOBİ’ler;
- Henüz fikir aşamasında olan Ar-Ge projeleri için veya
- Ar-Ge süreci tamamlanmış, ticarileşmiş ya da ticarileşememiş projeleri için
başvuru gerçekleştirebilecekler. Aynı portal üzerinden başvuru gerçekleştirilen ve bu iki farklı amaca hizmet eden program ilk bakışta biraz kafa karıştırıcı gibi gözüküyor. Fakat program mevzuatı genel hatlarıyla değerlendirildiğinde KOBİ’lerin programla daha geniş bir çerçevede desteklenebileceğini öngörmek mümkün.
Bu denli fazlalaşan, büyüyen destek ekosisteminde gerçekten işletme stratejilerine ve faaliyetlerine uygun destekleri bulmak başlı başına bir uzmanlık halini aldı. Buna paralel olarak mevzuat değişikliklerini sürekli takip edebilmek, UX/UI açısından iyileştirilse de başvuru ve yürütme portallarını yönetebilmek oldukça zor. Bu nedenle bizler kurum tarafından tek bir program olarak lanse edilen bu yeni programı, iki farklı program olarak değerlendirmeyi daha uygun bulduk.
KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Projeleri Destek Programı yazımızda anlattığımız program, henüz fikir aşamasında olan Ar-Ge projelerini destekleyecek. KOSGEB Ür-Ge Projeleri Destek Programı yazımızda anlattığımız program ise Ar-Ge süreçleri tamamlanmış projelere sağlanacak destek detaylarını içeriyor.
Bu bakışımızın, başvuru sahiplerine proje seçimlerinde daha net bir perspektif sunmasını ümit ediyoruz.
KOSGEB Ar-Ge, İnovasyon ve Ür-Ge Destek Programı – Kavramlar
Programda geçen ve yabancı literatürde dahi sıklıkla karıştırılan Ar-Ge, İnovasyon ve Ür-Ge kavramlarını tanımlayarak başlayalım.
Mevcut ürünler veya süreçler hakkında yeni bilgi birikiminin yaratılması veya tamamen yeni bir ürünün yaratılması Ar-Ge olarak adlandırılır. Bu sistematik yaratıcı bir çalışmadır ve ortaya çıkan yeni bilgiler daha sonra yeni malzemeleri veya tüm yeni ürünleri formüle etmek ve mevcut olanları değiştirmek ve iyileştirmek için kullanılır.
Yeni bir pazar fırsatının kullanılması ve/veya mevcut bir buluşun geliştirilmesi ve pazarlanması aşamaları inovasyon olarak adlandırılır.
Bir ürünün görünümünde, malzemelerinde veya pazarlamasında bazı değişikliklerin olduğu ancak yeni bir buluşun olmadığı bir yönetim veya iş terimi “ürün geliştirme” olarak tanımlanır. Ür-Ge temelde bir pazar ihtiyacının veya fırsatının yeni bir ürüne veya bir ürün yükseltmesine dönüştürülmesidir.
COVID-19 süreciyle birlikte hayatımızdaki değişikliklere önemli çözüm getiren ve Peak Games’in ardından ülkemizin 2. Unicorn’u olma yolunda ilerleyen Getir – Bitaksi oluşumlarını bu tanımları açıklayabilmek için örneklendirelim.
Görsel 2 – Bitaksi ve Getir örneği üzerinden Ar-Ge, İnovasyon ve Ür-Ge Kavramları
KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Projeleri
Genel hatlarıyla Ar-Ge projeleri; temel araştırma, uygulamalı araştırma ve geliştirme projeleri olmak üzere üç tipte değerlendirilebilir. Temel araştırma projeleri ticari uygulamaları hedeflemeyen araştırma projeleriyken uygulama projeleri belirli bir müşteri grubu ve/veya endüstriyi hedef alarak ihtiyaçları karşılayacak yöntemleri belirlemeyi amaçlar.
Geliştirme projeleri ise, bir araştırmanın bulgularının malzemeler, sistemler ve yöntemler dahil olmak üzere belirli ürünlerin hayata geçirilmesi amacıyla kullanılmasıdır. Ar-Ge proje türlerinden uygulamalı araştırma ve geliştirme projeleri bu nedenle genellikle sanayiyi hedefleyen ve hatta sanayinin bizzat yürüttüğü projeler sınıfında değerlendirilir. Bu nedendendir ki, TÜBİTAK TEYDEB projelerinde sunulan projenin hangi sınıfta olduğu TRL – Teknoloji Hazırlık Seviyesi ile sorgulanır. İlgililer, Teknoloji Hazırlık seviyesine ilişkin yazımızı buradan değerlendirebilir.
Görsel 2 – Teknoloji Hazırlık Seviyeleri (THS)
Teknoloji Hazırlık Seviyesine Genel Bir Bakış
THS – Teknoloji Hazırlık Seviyesi şemasından da izlenebileceği üzere, Ar-Ge proje tiplerinden temel araştırma, uygulamalı araştırma ve geliştirme aşamaları birbirini destekler.
- TRL 0 – TRL 1 Arası Aşamalar Araştırma odağındaki Ar-Ge projelerini
- TRL 1 – TRL 3 Arası Aşamalar Uygulamalı araştırma odağındaki Ar-Ge projelerini
- TRL 4 – TRL 9 Arası Aşamalar Geliştirme odağındaki Ar-Ge projelerini
kapsar. Bununla birlikte, TRL 4 ve TRL 9 arasındaki projeler bir sonraki bölümde bahsedeceğimiz ürün yaşam döngüsü çerçevesinde ürün geliştirme projelerine hizmet edeceği gibi inovasyon projelerinin de başlamasına katkı sağlayabilir.
Örneğin, X-ışınlarına karşı kurşunsuz bir bileşiğin geliştirilmesine yönelik, üniversiteler ve bilim adamlarınca yapılan araştırmalar Araştırma Projelerine örnek teşkil eder. Bu araştırmaların, söz konusu bileşiğin kurşun içerikli geleneksel ürünlere alternatif olup/olmayacağının değerlendirilmesi adına yapılacak uygulamalı araştırmalar Uygulamalı Araştırma projelerine örnektir. Uygulamalı araştırma projeleri sonucunda elde edilen sonuçlardan yola çıkarak bir işletmenin geliştirilen konsepti ticari amaçlarla inşaat, savunma sanayi ve/veya medikal sektörler gibi farklı sektörlerin ihtiyacına çözüm getirecek şekilde yapılandırması inovasyon projesidir. Aynı işletmenin, örneğin medikal sektörü için rekabetçiliği artırmak adına daha düşük fiyatlı ürün sunabilmek adına yapacağı ürün çeşitlendirme projeleri ise aşağıda daha geniş perspektifte değerlendireceğimiz Ür-Ge projelerine örnek gösterilebilir.
Ar-Ge projelerine destek sağlayan TÜBİTAK ve KOSGEB her ne kadar farklı kavramlardan bahsetse de aslında benzer çalışmaları desteklemeyi amaçlar. TÜBİTAK TEYDEB Ar-Ge Çağrıları öncelikli alanlar kapsamında ağırlıklı olarak çalışma yapılması beklenen konular “uygulamalı Ar-Ge” ve “inovasyon” alanlarındadır.
TEYDEB, KOSGEB’den farklı olarak uygun teknoloji seviyelerinde olmak kaydıyla Ür-Ge projelerini de destekler. Benzer bakış açısıyla KOSGEB de Ür-Ge projelerinin desteklenmesi için bu yazımıza konu olan Ar-Ge proje kapsamını yalnızca Ar-Ge ve İnovasyon odağından çıkararak Ür-Ge ihtiyaçlarına da cevap verecek şekile genişletmiştir.
KOSGEB Ür-Ge Projeleri
Biz her ne kadar kavram bölümüde Getir ve Bitaksi örneklerinden yola çıksak da örnekler farklı iş modelleri üzerinden çoğaltılabilir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere Ür-Ge süreci yalnızca mevcut bir altyapıyı farklı ihtiyaçları karşılamak adına yeniden yapılandırma olarak algılanmamalıdır. Günümüzde bilimsel tabanlı araştırmalar, teknolojik değişimler, küreselleşmenin etkileri ve pazar değişimlerine ayak uydurma ihtiyacı işletmeleri sürekli ürün geliştirme çalışmaları gerçekleştirmeye itiyor. Özellikle elektronik ve bilişim sektörlerinde yeni malzemelerin uygulamaya alınmasıyla ürünlerin daha uzun süreli rekabetçi olabilmesi adına versiyonlanmayı önemli hale getiriyor. Yatırım aşamasında bir ürünün işletmeye sağlayacağı karlılıkları belirlemede sıklıkla faydalandığımız ürün yaşam döngüsü yaklaşımı Ür-Ge sürecini anlamlandırmak amacıyla kullanabilir.
Görsel 3 – Ürün Yaşam Döngüsü Yaklaşımı
Ürün yaşam döngüsü; Ar-Ge sürecinden başlayarak ürünün piyasadan çekilmesine kadarki süreçte ürünün herhangi bir noktasındaki değişikliklerin tamamını kapsar. Bu değişiklikler, hammaddelerde, üretim yönteminde, tedarikçi yönetiminde oluşacağı gibi dağıtım akışındaki değişiklikleri de kapsayabilir. Birkaç örnek vererek bu bölümü bitirelim.
- Mevcut bir ürünün farklı versiyonlarını üretme/geliştirme
- Mevcut bir ürünün yeni teknolojilere uygun çalışabilmesi adına malzemelerinde/yapılarında gerçekleştirilecek değişiklikler
- Mevcut ürünler için farklı pazarlara yönelik uyumlaştırma çalışmaları
- Mevcut ürünlerin daha karlı üretilebilmesi adına geliştirilecek yeni üretim yöntemleri ve/veya iş modelleri
KOSGEB Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı’nın tüm bileşenlerine KOSGEB’in programa özel yayınladığı sayfadan erişebilirsiniz. Yazımızda bahsettiğimiz üzere biz bu programın detaylarını Ar-Ge ve İnovasyon Projeleri ve Ür-Ge Projeleri olmak üzere iki farklı kapsamda değerlendireceğiz. Kapsamlara göre hazırlanmış yazılarımıza aşağıdaki linklerden erişebilir, sorularınızı dilediğiniz platformdan bizlere iletebilirsiniz.
